İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Orhan İnce, başkanlığını yürüttüğü Mikrobiyal Ekoloji Grubu üyeleriyle birlikte petrol kirliliğine karşı önemli bir buluş gerçekleştirdi.
İstanbul Teknik Üniversitesi, sürdürülebilirlik yılı ilan ettiği 2023’te küresel sorunlara kalıcı çözümler üretmek amacıyla önemli çalışmalara imza atmaya devam ediyor. İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi ve Mikrobiyal Ekoloji Grubu (MEG) Başkanı Prof. Dr. Orhan İnce; MEG üyelerinden Prof. Dr. Bahar İnce, Doç. Dr. Sevcan Aydın ve Dr. Aiyoub Shahi ile birlikte “Petrol ile Kirlenmiş Toprakların Biyolojik İyileştirilmeye Tabi Tutulmasını Sağlayan Ekonomik Bir Yöntem” başlıklı bir buluşun patentini alarak büyük bir başarıya imza attılar.
Petrolle kirlenmiş toprakların ıslahını sağlayan ekonomik buluş
Yapıları sebebiyle petrol artıkları doğada parçalanamamaktadır. Molekül ağırlıkları, yapısal konfigürasyonları, çözünürlükleri, aromatik zincir sayıları, uçuculukları, tutunma katsayıları vb. özellikler bakımından farklılık gösteren çeşitli organik bileşikler petrol atıkları olarak isimlendirilmektedir.
Petrol ile kirlenmiş toprakların biyolojik iyileşmesini (biyoıslah) mümkün kılan buluş, çevre kirliliğine karşı etkin mücadelede önem taşıyor. Buluş ayrıca biyomarkırlar üzerinden geliştirilen etkin bir genetik yöntemle biyoıslah kontrolü için hızlı tayin yapma imkânı da sağlıyor.
Buluş, petrol ve petrol türevi atıklara bağlı olarak meydana gelen toprak kirliliğine Bjerkandera adusta ve Trametes versicolor iki farklı fungus (mantar) türünü kullanarak çözüm sağlıyor. Toprağı ıslah etmek için biyoaugmentasyon yönteminden faydalanılıyor.
Buluş kapsamında kullanılan fungus türlerinin topraktaki yerli mikrobiyal toplulukta bulunan alkB, phnAc ve nahfonksiyonel genlerine (biyomarkır) olan etkisi belirlenmiştir. Biyomarkırlar ile toprakların biyoıslah kontrolüne hızlı tayin imkânı veren etkin bir genetik yöntem geliştirilmiştir.
Sürdürülebilir ve temiz bir çevre
Toprağın petrol atıklarıyla kirlenmesi dünya gündeminde önemli yer tutan ve üzerine araştırmalar yürütülen başlıca sorunlar arasında yer alıyor. Boru hatlarında, tankerlerde ve sondaj platformlarında meydana gelen petrol sızıntılarına bağlı olarak çevre felaketleri geçmişten günümüze hafızalarda tazeliğini koruyor. Petrol bulaşmış toprakların ekonomik olan biyolojik yöntemlerle ıslah edilerek kontrollerinin yapılması sürdürülebilir bir uygarlık için önem taşıyor.