İTÜ Rektörlüğü ile İTÜ Vakfı Arasındaki Hukuki Süreç

Güncelleme tarihi: 11 Ağu 2022

İTÜ Rektörlüğü ile İTÜ Vakfı arasında imzalanan protokol uyarınca, Maçka Yerleşkesi’nde yer alan arsa üzerinde Sosyal ve Spor Tesislerinin yapılması için 49 yıl süreli İrtifak hakkı (kullanma ve yararlanma hakkı) tesis edilmiştir. Sosyal ve Spor Tesislerinin, tüm giderleri Vakıf tarafından karşılanarak yapılmıştır. Bu Sosyal Tesisin işletmesinden sağlanan gelirler, İTÜ’ye yönelik hizmetlerin verimli şekilde yerine getirilmesi için kullanılmıştır.

İTÜ Vakfı, İTÜ'nün güçlenmesi ve çağdaş düzeye ulaşması için maddi ve manevi katkılarda bulunmak amacıyla kurulmuştur. Kuruluşundan itibaren Üniversiteye destek amaçları doğrultusunda başarılı işler yaparak ilerleyen Vakıf, pek çok alanda ve büyük miktarlarda

desteklerde bulunmuştur.

İTÜ Vakfı tarafından bu çerçevede Eğitim Tesisleri, Kültür ve Sosyal Tesisler, Spor Tesisleri, Yurtlar İşletmesi ve ARGE İşletmesi kurularak, kaynak yaratılmış ve bu şekilde İTÜ camiasına hizmet

verilmesi sağlanmıştır. İTÜ Vakfı ve iştiraki şirketler kanalıyla elde edilen gelirlerle İTÜ Vakfı Senedinde yer alan amaçlar doğrultusunda, her yıl İTÜ öğrencilerine karşılıksız burslar verilmiş, 4.000'in üzerinde İTÜ mensup ve mezununun üye olduğu İTÜ Sosyal Kulübü kurulmuş, bugüne kadar 100’ü aşkın akademik kitap basılarak öğrencilerin hizmetine sunulmuş, İTÜ Vakfı Dergisi, İTÜ Vakfı Haber Bülteni yayımlanarak mezunlarla iletişim kurulmasını sağlanmıştır. Ayrıca İTÜ Vakfı Bilim ve Teknoloji ödülleri ihdas edilmiş, İTÜ birimlerince düzenlenen bilimsel etkinliklere destek olunmuştur. Vakıf, idari ve ticari faaliyetlerini yerine getirirken mevzuatın gereklerine uygun olarak şirketler kurmakta ve bu şirket kazançlarını da Üniversiteye aktarmaktadır. 3M ARGE Mimarlık Mühendislik Müşavirlik Araştırma Geliştirme San. A.Ş. de bu şirketlerden biri olup, kuruluş tarihi olan 20 Ocak 2010 tarihinden itibaren İTÜ Vakfı Senedinde yer alan amaçlar doğrultusunda hizmet veren bir Vakıf İştirakidir.

Maçka Sosyal Tesisleri

İTÜ Rektörlüğü ile İTÜ Vakfı arasında imzalanan protokol uyarınca, Maçka Yerleşkesi’nde yer alan arsa üzerinde Sosyal ve Spor Tesislerinin yapılması için 49 yıl süreli İrtifak hakkı (kullanma ve

yararlanma hakkı) tesis edilmiştir. Sosyal ve Spor Tesislerinin, tüm giderleri Vakıf tarafından karşılanarak yapılmıştır. Bu Sosyal Tesisin işletmesinden sağlanan gelirler, İTÜ’ye yönelik hizmetlerin verimli şekilde yerine getirilmesi için kullanılmıştır.

İstanbul Teknik Üniversitesi Ayazağa Yerleşkesi’nde bulunan Verda Üründül Öğrenci Yurdu da, Maçka Yerleşkesi İTÜ Sosyal Tesisleri havuz ve müştemilatı gibi İTÜ Vakfı tarafından inşa edilmiş ve Vakıf Senedinde yer alan amaçlar doğrultusunda yapıldığı günden bugüne kullanılagelmiştir.

İstanbul Teknik Üniversitesi’nin Sayıştay denetimi sırasında, tesislerin Üniversite’ye bırakılması zorunluluğu nedeniyle, Mütevelli Heyeti kararıyla İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörlüğü'ne bedelsiz olarak devredilmiştir. Vakfın toplantı tutanaklarında görüldüğü üzere; yapılan bu devir işleminin Üniversite’nin zor durumda kalmaması düşüncesiyle yapıldığı, ancak devre konu yerlerin yine Vakıf iştirakleri ile kira sözleşmeleri şeklinde devam edeceği hedeflenmiştir. Buna uygun olarak Ayazağa Yerleşkesi’nde bulunan Verda Üründül Öğrenci Yurdu ile Maçka Yerleşkesi İTÜ Sosyal Tesisleri havuz ve müştemilatı, İTÜ Sosyal Tesisleri Konaklama Binası İTÜ Vakfı iştiraki

3M ARGE A.Ş.’ye kiralanmıştır.

3M ARGE A.Ş. tarafından kiralanan bu yerlere ilişkin kira ilişkisi sorunsuz bir şekilde devam ederken, İTÜ Rektörlüğü 3M ARGE A.Ş.’ye tek taraflı ve haksız olarak, kira sözleşmesinin 28/11/2021 tarihinde sonra ereceğini bildirir bir yazı tebliğ etmiş ve şirketin Maçka Sosyal Tesisleri’ni tahliye etmesini istemiştir. Tüm amacını İTÜ’nün gelişimine adamış olan İTÜ Vakfı’nın vücuda getirmiş olduğu sosyal tesiste zorunlu sebeplerle kiracı olarak bulunan iştiraki 3M ARGE A.Ş’nin, kişisel tutumlar ve haksız gerekçelerle kendi yerinden tahliye edilmesinin önüne geçebilmek amacıyla, süresi içerisinde kanuni yollara başvurulmuştur. Tahliye işleminin durdurulması ve iptali talebiyle İstanbul 12. İdare Mahkemesi’nin 2021/2321 E. sayılı dosyasıyla ve İstanbul 5. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2021/1279 E. sayılı dosyasıyla davalar açılmıştır. Açılan bu davalar hakkında Rektörlüğe bilgiler verilmiş, tahliye işleminin gerçekleştirilmemesi ve işin çözümünün yargıya bırakılması talep edilmişse, de İTÜ Rektörlüğü, 21/01/2022 tarihinde Kaymakamlık eliyle zorla tahliye işlemini gerçekleştirmiştir.

İstanbul 12. İdare Mahkemesi, açılan davada, taraflar arasında mevcut bir kira ilişkisinin bulunuyor olması sebebiyle, bu davaya İdari Mahkemeler’de değil, Adli Mahkemeler’de yani Sulh Hukuk Mahkemeleri’nde bakılması gerektiğine karar verilmiştir. 3M ARGE A.Ş.’nin Maçka Sosyal Tesisleri’ndeki kiracılık sıfatının tespiti ve tahliye işleminin durdurulması talebiyle açılan, İstanbul 5. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2021/1279 E. Sayılı dosyasında, tahliyenin durdurulmasına ilişkin ihtiyati tedbir talepleri başlangıçta reddedilmişse de; bu karara karşı yapılan istinaf itirazlarımız yerinde görülmüş ve İlk Derece Mahkemesi’nin kararı, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 49. Hukuk Dairesi’nin 2022/838 E. sayılı dosyasıyla bozulmuştur.

Yargılama süreci devam etmekteyken, İTÜ Rektörlüğü, tahliye işlemlerinin durdurulmasına yönelik taleplerimizi reddetmiş ve Kaymakamlık eliyle tahliye işlemini gerçekleştirmiştir. Her ne kadar tahliye işlemi gerçekleştirilmiş olsa da, 3M ARGE A.Ş. tarafından açılan dava devam etmekte olup, yargılama sonucunda 3M ARGE A.Ş.’nin haklılığı ortaya çıkacaktır.

Maçka ve Ayazağa Otoparkı

Sosyal Tesisler’e ilişkin tahliye ve dava süreci devam ederken, bu kez İTÜ Rektörlüğü tarafından, Maçka ve Ayazağa Otoparkı için de benzer süreç başlatılmıştır. İTÜ Rektörlüğü, 07/01/2022 tarihli yazısıyla; 3 yıllığına 3M ARGE A.Ş.’ye kiralanan ve sözleşmesi süresi 16/07/2023 tarihinde bitecek olan Maçka ve Ayazağa otopark alanlarına ilişkin kira sözleşmesini tek taraflı olarak feshettiğini ve otoparkların tahliyesini istediğini bildirmiştir. İTÜ Rektörlüğü tarafından tamamen keyfi gerekçelerle ileri sürülen fesih beyanının hukuk düzenince korunmayacağı açıktır.

Türk Borçlar Kanunu’nun 1. Maddesine göre “sözleşme; tarafların iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun olarak açıklamalarıyla kurulan bir hukuki işlemdir. Tarafların sözleşme yapıldıktan sonra o sözleşmeyle bağlı kalmasına ise ‘ahde vefa’ ilkesi denmektedir. Ahde vefa ilkesi uyarınca, taraflar arasındaki hukuki güvenliğin sağlanması amacıyla sözleşme hükümlerine riayet edilmesi temel amaçtır”.

Genel hükümlere göre dahi uygun olmayan Rektörlüğün fesih ve tahliye iradesi, Vakıf ile Üniversite arasındaki bağın göz önüne alınması halinde, kabul edilebilir bir karar değildir. Öte yandan, Rektörlüğün tek taraflı tahliye istemi, kanuna da açıkça aykırıdır. Türk Borçlar Kanunu’nun Konut ve Çatılı İş Yeri Kiraları başlıklı 347. Maddesine göre; “kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez. Ancak, on yıllık uzama süresi sonunda kiraya veren, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilir.“

İTÜ Rektörlüğü’nün haksız fesih işleminin iptali ve tahliye işleminin durdurulması talebiyle İstanbul 9. İdare Mahkemesi’nin 2022/183 E. sayılı dosyasıyla açılan davada, yargılama yapılmış ve taraflar arasında mevcut bir kira ilişkisinin bulunuyor olması sebebiyle, bu davaya İdari Mahkemeler’de değil, Adli Mahkemeler’de yani Sulh Hukuk Mahkemeleri’nde bakılması gerektiğine karar verilmiştir.

Yine 3M ARGE A.Ş.’nin otopark alanlarında kiracı sıfatının devam ettiğinin tespiti talebiyle ayrıca İstanbul 8. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2022/141 E. sayılı dosyasıyla dava açılmış ve açılan bu davada Mahkemece, ‘’kira sözleşmesinin süresinin bitmemiş olması sebebiyle tahliye işleminin gerçekleştirilemeyeceği ve tahliye işleminin gerçekleştirilmesi halinde, ileride telafisi güç ve imkânsız zararların ortaya çıkacağı’’ gerekçesiyle, Maçka ve Ayazağa Otoparkları tahliyesinin, dava

sonuçlanıncaya kadar ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmasına karar vermiştir.

Mahkemenin vermiş olduğu tahliyenin durdurulmasına ilişkin karar, Rektörlüğe ve tahliyeyi gerçekleştirecek Kaymakamlığa sunulmuş olmasına karşılık; Kaymakamlık, tedbir kararını uygulamayacağını ancak, İdare Mahkemesi’nden verilecek yürütmeyi durdurma kararı olursa, tahliyeyi yapmayacağını bildirmiştir. İTÜ Rektörlüğü ile İTÜ Vakfı arasında imzalanan protokol

uyarınca, Maçka Yerleşkesi’nde yer alan arsa üzerinde Sosyal ve Spor Tesislerinin yapılması için 49 yıl süreli İrtifak hakkı (kullanma ve yararlanma hakkı) tesis edilmiştir. Sosyal ve Spor Tesislerinin, tüm giderleri Vakıf tarafından karşılanarak yapılmıştır. Bu Sosyal Tesisin işletmesinden sağlanan gelirler, İTÜ’ye yönelik hizmetlerin verimli şekilde yerine getirilmesi için kullanılmıştır.

30 itü vakfı dergisi itü vakfı dergisi 31

İTÜ'NÜN HİZMETİNDE 38 YIL

Oysa İdare Mahkemesi, taraflar arasındaki uyuşmazlığı çözmekle görevli Mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğuna karar vermiş ve Sulh Hukuk Mahkemesi’nce de, tahliyenin durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir kararı verilmiştir. Buna karşılık, Mahkeme kararına aykırı olarak İTÜ Rektörlüğü’nün talebiyle bağlı kalan Kaymakamlık hukuktan uzak, zorlama, yasaya aykırı gerekçelerle tahliye işlemini gerçekleştirmiştir. Kaymakamlığın bu işlemi ceza soruşturmasına konu edilecek olup; Mahkeme kararlarını uygulamayan Kaymakamlığın ve kanuna aykırı emri uygulayan tahliyeyi gerçekleştiren personellerin suç işlediği açıktır.

Ayazağa 1773 Satış Ofisi’nin de kira sözleşmesinin süresi 16/07/2023 tarihinde sonlanacak olmasına karşılık, benzer süreç yaşanmıştır. İTÜ Rektörlüğü yine haksız gerekçelerle, üstelik kira sözleşmesinin süresi bitmemiş olmasına rağmen satış ofisinin tahliyesini talep etmiş, bunun üzerine, kiracı 3M ARGE A.Ş. tarafından süresi içerisinde kanuni yollara başvurularak, haksız tahliye işleminin durdurulması ve iptali talebiyle, İstanbul 9.İdare Mahkemesi’nin 2022/184 E. sayılı ve kiracılık sıfatının devam ettiğinin tespiti talebiyle İstanbul 8. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2022/142 E. sayılı dosyasıyla, davalar açılmıştır. İdare Mahkemesi nezdinde açılan davada da, otoparklara ilişkin açılan davada olduğu gibi, Mahkemece ‘’kira sözleşmesinin süresinin bitmemiş olması sebebiyle bu şekilde tahliye işleminin gerçekleştirilemeyeceği ve tahliye işleminin gerçekleştirilmesi halinde ileride telafisi güç ve imkânsız zararların ortaya çıkacağı’’ gerekçesiyle, 1773 Satış Ofisi’nin tahliyesinin dava sonuçlanıncaya kadar durdurulmasına karar vermiştir. Mahkemenin vermiş olduğu tahliyenin durdurulmasına ilişkin karar, Rektörlüğe ve tahliyeyi gerçekleştirecek Kaymakamlığa sunulmuş ve tahliye işleminin yapılmaması, yapılması halinde 3M ARGE A.Ş.’nin, İTÜ Vakfı’nın ve İTÜ’lülerin büyük zararlara uğrayacağı belirtilmiş olmasına karşılık, İTÜ Rektörlüğü kararı dikkate almamış, Kaymakamlık ise tedbir kararını dikkate almayarak tahliyeyi gerçekleştirmiştir. İTÜ Rektörlüğü de, yasaya aykırı olarak kira sözleşmesinin süresi bitmeden, kiralanan yerlerin tahliye edilmesini talep etmiş olup; Rektörlüğün hukuka aykırı ve taraflar arasındaki sözleşmeye güven ilkesini zedeleyen tek taraflı işlemlerinin, hukuk devleti ilkesinin hâkim olduğu yerde herhangi bir himayesi olmamalıdır. Son olarak belirtmek gerekir ki; İdare Mahkemelerinde açılan davalarda; davaların Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görülmesi gerektiğine karar verilmiş ve İTÜ Rektörlüğü tarafından bu kararlara itiraz edilmemiştir. Şu an devam eden 3 ayrı davaya ilişkin Sulh Hukuk Mahkemelerince yapılacak yargılama sonucunda, davaların kabul edileceğine ve 3M ARGE A.Ş.’nin kiracılık sıfatının devam ettiğinin tespit edileceğine inanıyoruz. Hukuk ve yasa bunu gerektirmektedir.

Erişimin engellenmesi

İTÜ Rektörlüğü, 1773 Satış Ofisi’ni haksız ve hukuksuz olarak zorla tahliye ettirdikten sonra, Vakıf aleyhine işlemlerine devam etmiş ve satış ofisinin internet sitesi olan ‘’http://www.1773itu. com/’’ adresine erişimin engellenmesi amacıyla, İstanbul 6. Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurarak erişimin engellenmesi kararı aldırmıştır. Bu karara karşı İstanbul 7. Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılan itiraz kabul edilerek, 2022/1772 D. İş Sayılı karar ile 5651 Sayılı yasanın 9/3 maddesi gereğince, İstanbul 6. Sulh Ceza Hakimliği’nce, içerikleri erişim engellenmesine karar verilen ‘’http://www.1773itu.com/’’ linkine ait içeriklerine erişim engellenmesinin kaldırılmasına karar verilmiştir.

İstanbul 7. Sulh Ceza Hakimliği’nin vermiş olduğu karar da dikkate alındığında, İTÜ Rektörlüğü’nün 3M ARGE A.Ş.’ye yöneltmiş olduğu taleplerinin hukuksal bir dayanağının olmadığı ortaya çıkmaktadır.

Tazminat davaları ve karar merciinin şahsi sorumluluğu

Vakıfların temel amacı kâr etmek olmayıp, genelde kamu yararıdır. İşte Vakıflar bu sebeple, amaçlarını gerçekleştirebilmek için bir ticari işletme veya şirket kurabilirler. 3M ARGE A.Ş. de bu fikirle kurulmuş olup; kurulduğu günden bugüne de, İTÜ Vakfı senedinde yer alan “İTÜ’nün kalkınması için çalışmak”tadır. İTÜ Rektörlüğü ve Rektörlüğün talebiyle harekete geçen Kaymakamlığın, T.C. Yargı Makamlarının vermiş olduğu kararlara uymayarak suç işledikleri açık olmakla birlikte, 3M ARGE A.Ş.’nin taraflar arasında imzalanan sözleşmeye güvenmesi sebebiyle yaptığı masraflar ve uğramış olduğu gelir kayıpları gibi zararın boyutu çok büyüktür. Üstelik sadece binalar değil, içerisinde yer alan tüm menkuller, tesisler, tefrişat, tesisatlar, her şey haksız olarak Vakfın elinden alınmıştır.

3M ARGE A.Ş. gelirlerinin bir çoğu işlettiği otoparklardan, Sosyal Tesis’te bulunan konaklama ve restorandan, satış ofisinden elde edilmekteyken bu yerlerden haksız yere tahliye edilmiş olmak sebebiyle uğranan çok büyük maddi ve manevi zarar, doğrudan İTÜ Vakfı’nı da etkilemiş olup; Yargı makamları tarafından verilen kararları uygulamayarak aynı zamanda Türk Ceza Kanunu’nun 257. Maddesinde düzenlenen “Görevi Kötüye Kullanma Suçu”nu işleyen sorumlu kişiler, 3M ARGE A.Ş. ve İTÜ Vakfı’nın uğramış olduğu zararları da tazmin etmekle yükümlü olacaklardır.